Gençlik Çalışmalarında Kültürler Arası Öğrenme - Kevser Kaplan

BENLİKTEN BİZLİĞE

        "Eylemlerimizin diğer hareketleri de etkilediği garantisini verir" (Tae Yun Kim). Bunu dayandırdığı en büyük nedense insanoğlunun bu dünyada yalnız olmaması ve kazanılan bilginin büyük bir kısmının birbiriyle olan iletişiminden doğmasıdır. Kim’e göre ilişkilerimiz bizim hocalarımızdır ve insan olarak bizler birbirimizle karşılıklı alışverişe girerek öğrenme eylemini sürdürürüz (“goodreads” par. 4). Bu bağlamda “öğrenme” fiilinin süreklilik arz eden, geçirgen ve iletken bir yapısının olduğunu ve bu yapısından dolayı bünyesinde yerel, kültürel ve kültürler arası özellikler taşıdığını anlarız. Ancak, sahip olduğumuz bu değeri koruyup geliştirebilmek için toplum içerisinde bir takım sistemler oluşturmak zorundayız. Peki, bu sistem kim tarafından ve nasıl yerine getirilir? Bu sorunun cevabını verebilmek için sosyologlar gençlik ve gençlik çalışmaları üzerine dikkat çekmişlerdir. 

        Gençler, bir toplumun dinamik kitlesini oluşturur ve mevcut potansiyeli “öğrenme” kavramı üzerinde diğer yaş gruplarına nazaran daha hızlı, daha verimli ve daha çeşitli hale getirebilecek vasfa sahiptir. Ancak var olan enerjiyi bir takım olumsuzluklardan dolayı (sosyal, kültürel, ekonomik, siyasal, psikolojik, vb.) aktif hale geçirebilmek her zaman mümkün olamayabilir; bu da sistemin temelini zayıflatacak negatif etmenler oluşturur (Bilgi Üniversitesi 8). Gençlik çalışmalarının devreye girdiği nokta da burasıdır. Bu makalenin amacı, ‘Gençlik Çalışmaları’nda Kültürlerarası Öğrenme’ nin yerini ve önemini açıklamak ve bu esnada bahsi geçen kavramlar hakkında okuyucuyu bilgilendirmektir. 

        Kültürü, bir grup insanı diğerlerinden ayıran aklın kolektif programlaması olarak tanımlar Hofstede (Oatey 3). Matsumoto kültürün bu grup tarafından paylaşılan fakat bireysel olarak farklılık gösteren, nesilden nesile aktarılan inanç, tutum, davranış ve değer yargıları olduğunu belirterek, Hofstede’nin sözlerine katkı sağlar (Oatey 3). Kültürlerarası ise, farklı medeniyetlerin ve toplumların birbirleriyle etkileşim içerisine girerek maddi ya da manevi, karşılıklı alışverişte bulunması olarak açıklanabilir (“Isitintercultural” par. 2). 

        Günümüzde, haberleşme ve ulaşım teknolojisindeki gelişmeler, insanlar arasındaki iletişimi kolaylaştırmış ve hızlandırmış, ‘arası’ kavramı her yerde karşımıza çıkar hale gelmiştir. Bunun tabii bir sonucu olarak beşere ait iç ve dış işlerde resmi ve/ya resmi olmayan gruplar ‘Uluslararası’, ‘Kültürlerarası’ kavramları üzerine ağırlık vermeye başlamışlardır. Bu boyutta, Gençlik Çalışmaları’nın etkisi büyük ölçüde hissedilmektedir. Genel olarak tanımlarsak, ‘Gençlik Çalışmaları’, farklı gruptan gençlerin zamana ve mekâna göre farklılık gösteren farklı ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla kurulan belli başlı kurulumlardaki aktivitelere katılımını kendisine amaç edinmiş proje ya da aktivitelerdir (Engagement 2). Bu aktiviteler spor, müzik sanat, gönüllülük, sosyal aktivizm ya da siyasi alanlarla olabilir (Engagement 2). Kültürlerarası öğrenme ise, Gençlik Çalışmaları’nın vizyonunu ve misyonunu oluşturan temel esaslardan sadece birisidir. 

        Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı tarafından hazırlanan Gençlik Çalışmaları’ndaki Kültürlerarası Öğrenme Kılavuzu’ nda, öğrenmenin özellikleri ve ereklerini belirtmiştir. Bu çerçevede, kültürlerarası öğrenme kopyalamalarla doludur. İçerisinde sürekli ve yavaş bir öğrenme süreci barındırır (14). Gençlik ve toplum arasındaki çeşitlilik, farklılık, çoğulculuk, karmaşıklık ve açık sorular, tepki verme ve değişim üzerinedir (14). Sen ve ben, ilişkiler ve dayanışma ve diğerlerini ciddiye alma hakkındadır. Kişisel kimliğin biçimlenmesi ve farklılaşması, anlamın değişimi, gerilimleri ve çelişkileri kabul etme üzerinedir (15). Toplumun gençlere sunduğu kısıtlı imkânları, az sayıda örnekleri, baskıcı tabuları ve normları, ayrımcılığı reddederek özellikle farklılık, çeşitli yaşam çerçeveleri ve kültürel görelilikleri gençlere sunar (15). 

        Kültürel öğrenme ile ortaya çıkan çalışmalar, demokrasi ve yurttaşlık üzerine kurulabilir (15). Yanlılıktan mümkün oldukça uzaktadır. Tek taraflı tarihi, kültürel yahut edebi öğeleri bir kenara iter ve yeni bir gelecek için Doğu ile Batıyı, eski ile yeniyi, dost ile düşmanı, yerli ile yabancıyı sentezleyerek ortaya uyumlu, anlayışlı, eğitici ve aynı zamanda haz verici organik birliktelik çıkarır (16). Tüm bu kriterler ile uyumlu faaliyetler gerçekleştirildikten sonra, yukarıda bahsettiğimiz potansiyel harekete geçirilmiş ve bunun sonucu olarak verim alınmış olur. Peki, Gençlik Çalışmaları’ndaki kültürlerarası öğrenmenin gençliğe kazandırdığı olumlu sonuçlar nelerdir? Yazımı sağlıklı kaynaklarla desteklemek için, makalemin bu kısmında Gençlik Programı Eurodesk Türkiye tarafından yapılmış analizleri kullanmak istiyorum. Bu araştırmalara göre sorumuzun cevabını veren ana bulgular şunlardır:

  1. Katılım ve Aktif Vatandaşlık: Gençlik Programı tarafından yapılan anketlerin sonuçlarına göre, söz konusu alanda yapılan çalışmalar sonucunda gençlik önce bireysel olarak gelişim göstermiş, kendi kültürünü ve bu kültürdeki yerini daha iyi tanımış ve tanımlamıştır. Katılımcılarda vatandaşlık bilincinin geliştiği gözlemlenmiş; kişiler arası iletişim, sosyal gelişim, kültürler arası öğrenme ve yabancı dil yeterlilikleri alanlarında bu katılımcıların önemli kazanımlara sahip oldukları ortaya çıkmıştır. Farklı kültürlere saygı duymak, kültürel çeşitliliği takdir etmek, dayanışma duygusunun pekişmesi, hoşgörü ve kişisel özgürlük bilinci, Avrupalılık bilinci ve Avrupa ile ilgili konulara ilginin artması, Avrupa ve dahiliyet, gençlik ve gençlik politikaları hakkında bilgi düzeyinin artması, Avrupa değerleri hakkında ve toplumsal eşitsizlik konularında farkındalık gösterilebilmek, vb. katılımcıların kazandığı hem bilgisel hem de değer ve tutumsal davranışlarından birkaçıdır. Toplumsal ve siyasi hayata katılım düzeylerinde de dikkate değer bir artışın olduğu da göz ardı edilmemelidir (Gençlik Programı 4).                                                                                                                                                                                                                                                                                                                         
  2. Yeterliliklerin Gelişimi: Araştırmalar sonucunda elde edilen ikinci ana bulguya göre, Gençlik Çalışmalarına katılımın ‘Life Long Learning’ yani hayat boyu öğrenmenin tüm anahtar yeterliliklerinin gelişimine katkıda bulunduğunu ortaya çıkarmıştır. En belirgin gelişmeler kişisel, sosyal ve kültürler arası yeterlilik ve yabancı dilde iletişim alanlarda gözlemlenmiştir. Dahası, girişimcilik ve öncelik alma, vatandaşlık ve sosyal yeterlilik, kültürel farkındalık ve ifade becerileri ve öğrenmeyi öğrenme alanlarında da önemli derecede hareketlenme olduğunu belirtilmiştir. Katılımcılarına ana dilde daha iyi iletişim kurabildikleri, matematiksel terimleri daha mantıksal kullanabildikleri ve sorumluluk alma konusunda kendilerini ön plana çıkardıkları görülmüştür (Gençlik Programı 5).                                                                                                                                                                                                                                                                                                                         
  3. Eğitim ve Profesyonel Gelişim: Gençlik Çalışmaları katılımcıları, kişisel değerlendirme raporlarında, projelere katılımları sayesinde uluslararası projeler ve yaygın eğitim ve öğrenim alanlarında yeterliliklerinin arttığını ve çalışmalarının nitelik ve niceliklerinin geliştiğini ifade etmişlerdir. Bu gelişmelere ek olarak benzer alanlarda katılımcıdan ziyade bizzat eğitimci rolünde olmayı yahut benzer projeleri kendi mesleki alanlarıyla ilişkilendirerek yapmak istediklerini de vurgulamışlardır. Bu da katılımcılarımızın kültürler arası boyutta üretken olmak istediklerini ve bunu hem gönüllülük hem de profesyonel anlamda sunabileceklerini açıkça göstermektedir (Gençlik Programı 5).                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        
  4. Bütün Gençlere Ulaşmak: Analizin son bulgusu Bütün Gençlere Ulaşmak olarak belirtilmiştir. Bu maddeye göre, Gençlik Çalışmaları’nın katılımcı profiline bakıldığında, program önceliklerinde belirtilen hedef kitlenin önemli oranlarda dâhil edildiği ortaya çıkmıştır. Genel olarak kısıtlı imkânlara dâhil gençler (Eğitim, istihdam, hareketlilik ve toplumsal katılım, vb. ) Gençlik Çalışmaları’nda öncü rol almışlardır. Özellikle Eğitim ve Ağ kurma projelerine katılanların çok büyük bir çoğunluğunun imkânları kısıtlı gençlerle çalışan gençlik çalışanları ve liderleri olduğu görülmektedir. Kısacası kültürler arası öğrenme yer, zaman, mekân, imkân, para, siyaset tanımamış ve her bireyi kendi bünyesinde bir ekip haline getirmeyi başarmıştır (Gençlik Programı 6).

        Sonuç olarak, Gençlik Çalışmaları kültürlerarası alanda, toplumda en kaliteli hizmet veren çalışmaların başında gelmektedir. Bireyin özellikle de gençliğin, yer aldığı aktivitelerde kültürler arası öğrenme boyutu sorgulanmakta, bu alandaki eğitim ve tecrübelerinden sonra deneyimlerinin paylaşılmasına imkân sağlanmakta, farklı kültürlerle çalışma konusunda bu kitle üzerinde bir farkındalık yaratılmaktadır. Ayrıca, katılımcıların çalışmalara katılım sonucu kendi kültürlerini de keşfettiği gözlemlenmekte, farklı toplumlarla iletişime geçerek ortak bir hoşgörü anlayışı geliştirdiği anlaşılmaktadır. En önemlisi de sen ve ben bilincini ortadan kaldırılan, yerel ve ulusal, dünyadaki tüm gençlere biz kavramı öğreten, yüreklerinden gelen sesi dinleyerek bu işe gönül verenlerle yürütülmektedir Gençlik Çalışmaları. Tıpkı BİZ gibi!

Kevser Kaplan
Hacettepe Üniversitesi
İngiliz Dili ve Edebiyatı

Bu makale aynı zamanda Avrupa Gençlik Portalında da yayınlanmıştır. " www.europa.eu/youth/tr/article/54/32182_tr ".

Kaynakça

Gençlik Programı. (2008). Gençlik programı Fark Yaratıyor. PDF.

İstanbul Bilgi Üniversitesi Gençlik Çalışmaları. “2006 – 2008 Gençlik Çalışmaları Birimi
Faaliyet Raporu.” PDF.

Oatey, Helen Spencer. “What is Culture?” Globalpad, 2012. Web. 26 Kasım 2014.
http://www2.warwick.ac.uk/fac/soc/al/globalpad/openhouse/interculturalskills/global_
pad_-_what_is_culture.pdf

“Quotes about Learning Process.” Goodread.com., 2014. Web. 26 Kasım 2014.
https://www.goodreads.com/quotes/tag/learning-process.

Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı. (2000). Kültürler Arası Öğrenme: Kılavuz 1.

Strasbourg: Avrupa Konseyi Yayınları.

“What does “Intercultural” Actually Mean?” Isitintercultural., n.d. Web. 26 Kasım 2014.
http://isitintercultural-en.over-blog.com/article-what-does-intercultural-actually-mean-
88643541.html.

“What is Youth Engagement?” Youth Engagement, n.d. Web. 27 Kasım 2014.
http://www.tgmag.ca/aorg/pdf/Whatis_WEB_e.pdf

No comments:

Post a Comment